Cuộc nổi dậy của Phibun: Một trang sử đầy biến động của Thái Lan hiện đại

 Cuộc nổi dậy của Phibun: Một trang sử đầy biến động của Thái Lan hiện đại

Thái Lan là một đất nước có bề dày lịch sử và văn hóa phong phú, với những triều đại hùng cường và những nhân vật lịch sử để lại dấu ấn sâu đậm. Trong số đó, Phibun Phanomyong, hay còn được biết đến với tên gọi Phibun, là một nhân vật gây tranh cãi nhưng không thể bỏ qua trong lịch sử Thái Lan hiện đại. Là Thủ tướng kiêm nhà quân sự độc tài, Phibun đã lãnh đạo đất nước trong hai giai đoạn, từ năm 1938 đến 1944 và từ 1948 đến 1957. Thời kỳ cầm quyền của ông được đặc trưng bởi những chính sách mang tính dân tộc chủ nghĩa mạnh mẽ, hiện đại hóa đất nước theo mô hình phương Tây, đồng thời là sự áp bức tàn bạo đối với phe đối lập.

Một trong những sự kiện quan trọng nhất liên quan đến Phibun là cuộc nổi dậy của ông vào năm 1932. Sự kiện này đánh dấu bước ngoặt lịch sử, chấm dứt triều đại quân chủ chuyên chế và mở ra kỷ nguyên dân chủ ở Thái Lan. Cuộc nổi dậy do Phibun lãnh đạo đã lật đổ nhà vua Rama VII và thiết lập một chính phủ dân chủ hiến pháp, với Phibun trở thành Thủ tướng đầu tiên của Thái Lan hiện đại.

Để hiểu rõ hơn về cuộc nổi dậy này, chúng ta cần quay ngược thời gian về những năm 1920-1930. Thái Lan, lúc bấy giờ là Xiêm, đang trải qua một giai đoạn chuyển tiếp đầy biến động. Xã hội đang bị chia rẽ sâu sắc giữa hai phe phái chính: phe bảo hoàng ủng hộ chế độ quân chủ chuyên chế và phe dân chủ muốn thay đổi thể chế nhà nước, hướng đến một mô hình dân chủ hơn.

Phibun Phanomyong, một sĩ quan trẻ tuổi đầy tham vọng, đã sớm nhận ra được sự bất mãn của nhân dân đối với chế độ quân chủ chuyên chế. Ông tin rằng Thái Lan cần phải hiện đại hóa và cải cách sâu rộng để thoát khỏi tình trạng trì trệ. Phibun đã kết hợp với các đồng minh trong quân đội, thành lập một tổ chức bí mật mang tên “Khana Ratsadon” (Bên cạnh Tổ quốc).

Vào ngày 24 tháng 6 năm 1932, Khana Ratsadon đã khởi động cuộc đảo chính. Họ bắt giữ các thành viên của triều đình và tuyên bố thiết lập chế độ quân chủ hiến pháp. Cuộc đảo chính diễn ra tương đối êm đẹp, không có đổ máu đáng kể. Phibun trở thành Thủ tướng đầu tiên của Thái Lan và bắt tay vào việc xây dựng một chính phủ mới.

Những thay đổi mang tính bước ngoặt:

Cuộc nổi dậy do Phibun Phanomyong lãnh đạo đã có những ảnh hưởng sâu rộng đến lịch sử và xã hội Thái Lan:

  • Chấm dứt chế độ quân chủ chuyên chế: Sự kiện này đã kết thúc triều đại quân chủ chuyên chế kéo dài hàng thế kỷ ở Thái Lan.

  • Thiết lập chế độ quân chủ hiến pháp: Một hiến pháp mới được ban hành, đưa ra quyền hạn cho Quốc hội và giới hạn quyền lực của nhà vua.

  • Mở đường cho sự hiện đại hóa: Phibun đã thực hiện một số cải cách quan trọng nhằm hiện đại hóa đất nước, bao gồm:

    • Phát triển hệ thống giáo dục và y tế.
    • Xây dựng cơ sở hạ tầng như đường sá, cầu cống, nhà máy điện.
    • Thúc đẩy công nghiệp hóa và phát triển kinh tế.
  • Trở thành một đồng minh của Nhật Bản: Phibun đã đưa Thái Lan gia nhập phe Trục trong Thế chiến II, một quyết định gây tranh cãi và để lại hậu quả nặng nề cho đất nước.

Cuộc nổi dậy năm 1932 do Phibun Phanomyong lãnh đạo là một sự kiện quan trọng trong lịch sử Thái Lan. Nó đã đánh dấu sự kết thúc của chế độ quân chủ chuyên chế và mở ra kỷ nguyên dân chủ, đồng thời đặt nền móng cho sự phát triển hiện đại của đất nước. Tuy nhiên, Phibun cũng là nhân vật gây tranh cãi với những chính sách cứng rắn, độc tài và quyết định đưa Thái Lan tham chiến trong Thế chiến II. Dù vậy, vai trò của ông trong lịch sử Thái Lan là không thể phủ nhận.